БНХАУ-ын археологичид Өвөрмонголын өөртөө засах орны төвийн бүс нутгаас шинэ чулуун зэвсгийн үеийн хотыг олж илрүүлжээ. Цахарын баруун жигүүрийн Дундад хошуунд шинэ чулуун зэвсгийн үед хамаарах, 100х500 метр хэмжээтэй, тэгш өнцөгт дөрвөлжин хэлбэртэй чулуугаар барьж байгуулсан хот олдсон байна.
Уг хот нь “Неолитик” буюу Шинэ чулуун зэвсгийн үед хүмүүс газар тариалан эрхэлж хоол хүнсээ залгуулахаас гадна шавар вааран эдлэлийн урлал хөгжиж, чулуун зэвсэг нь илүү боловсронгуй, гөлийлгөн зүлгэдэг болсон гэсэн өмнөх нээлтийг дахин батлах боломжийг олгож байгаа юм байна.Эрдэмтэд шинэ олдворыг МЭӨ 6000 жилийн өмнө байгуулагдсан гэж урьдчилсан байдлаар тогтоогоод байгаа бөгөөд энэ цаг үеийг “Хүн төрөлхтний соёлын их хувьсал хийсэн үе” хэмээн нэрлэдэг юм. Шинэ чулуун зэвсгийн үе нь ойролцоогоор МЭӨ7000 жилийн өмнөөс эхэлсэн бөгөөд Европ, Америкийн бүс нутгаас газар тариалан эрхэлж байсан баримтууд олдсон. Ургац тариалалт, ургац хураалтын үед илүү нарийн үйл ажиллагаа шаардаж байсан учир багаж нь илүү боловсронгуй олон төрөл болж, хэрчих, бутлах, тастах гэх мэт үүрэгтэй болсон байна.
Өвөрмонголоос энэ удаа олдсонтой ижил тосгон үүнээс өмнө Шотландын нутгаас олдсон нь энэ үеийн хүмүүсийн амьдрах хэв маягийг судлах том боломж олгож байжээ. Манай эриний өмнө 2500-3000 жилийн өмнө баригдсан тухайн олдвороос чулуун зэвсгийн үеийн хүмүүс чулуун ор, шүүгээ, шуудуутай холбогдсон жорлон зэргийг хэрэглэж байсныг тодорхой харж болохоор байсан юм. Тэгвэл ӨвөрМонголын нутгаас олдсон чулуун хотхон эрдэмтдэд урьд өмнө мэдэгдээгүй олон нээлтийг хийх боломж олгож магадгүй хэмээн найдаж байгаа юм байна.
Х.Батсайхан
Eaglnews